Üst ekstremite periferik sinir yaralanmalarında, yaralanmanın derecesinin ve yaralanma tipinin doğru bir şekilde saptanıp sinir bütünlüğünün korunmasına yönelik müdahalenin uygulanması ilk tedavi basamağıdır. Sinir yaralanmasının bütünlüğünün korunması için uygulanan müdahalenin ardından iyileşme sürecinde oluşabilecek deformitelere karşı önlem alınması, kaybedilen fonksiyonların geri kazanılması, iyileşmenin hızlandırılması ve hastaların günlük yaşam aktivitelerinde eski bağımsızlığını ve fonksiyonelliğini kazanması amaçlanır.
Ameliyat Sonrasında Erken Dönemde Rehabilitasyon
Periferik sinir yaralanmasından sonra akut dönemde temel esas korumadır. Cerrahi olarak tamir edilmiş sinirin korunması, azalan duyunun sebep olabileceği ikincil bir yaralanmanın ve eklem kontraktürünün engellenmesi rehabilitasyonun erken dönem hedefleridir. Rehabilitasyonun erken döneminde ele uygulanan cerrahi operasyon hakkında gerekli bilgilerin alınması uygun olan müdahalenin gerçekleştirilmesinde çok önemlidir. Yaralanan sinire göre uygulanan müdahalelerde birbirinden farklılık gösterir.
El ameliyatından sonra akut dönemde uygulanan rehabilitasyonda hastaların doğru ve yeterli bir şekilde eğitilmesi, uygulayacağı yanlış hareketlerin neden olabileceği riskler ve durumların anlatılması önemli amaçlar arasındadır. Erken dönemde duyu azalması veya duyu kaybı olacağı için sıcak, keskin duyular ve koruyucu duyuda hasar meydana gelecektir. Ameliyattan sonraki erken dönemde yaşanan en büyük ikincil yaralanma yanıklardır. Hastaların bu süreç hakkında bilgilendirilmesi iyileşme süreci için çok çok önemlidir.
Ameliyat Sonrasında Rehabilitasyon
El ameliyatından sonra, yaralanma türüne ve yaralanma seviyesine göre motor(hareket) ve duyusal(his) iyileşmenin değerlendirilip rehabilite edilmesi çok önemlidir. Türkiye’de dünyada genel olarak motor kayıplar üzerinde durulurken duyu iyileşmesi ve duyu takibi daha geriden gelmektedir. Ameliyattan sonraki genel beklenti hareket kısıtlılıklarının yerine gelmesi ve eski bağımsızlığın kazanılmasıdır. Ancak duyusal iyileşme için de ameliyattan sonraki süreç oldukça önemlidir. Duyuların iyileştirilmesi için de ameliyattan sonraki en erken süreçte rehabilitasyona başlanması gereklidir. Eğer el duyuları için gerekli, yeterli ve doğru duyusal yeniden eğitim sağlanırsa motor hareketlerde beklenen bağımsızlık seviyesine ulaşılması daha hızlı ve kolay olacaktır.
Ameliyat sonrası rehabilitasyon sürecinde duyusal ve motor iyileşmenin eş zamanlı olarak yürütülmesi oldukça önemlidir.
Ameliyat Sonrası Geç Dönemde Rehabilitasyon
Ameliyattan sonra uygulanan rehabilitasyonda iyileşmenin azaldığı, farklı yöntemlerin denendiği, farklı cerrah ve terapistlerin fikirleri alındıktan sonra iyileşmenin daha iyi bir noktaya gelmeyeceği konusunda ortak bir fikir alındıktan sonra hastaların mevcut durumları göz önünde bulundurularak günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık sağlanır. Rehabilitasyonun bu bölümüne kadar ergoterapistler görüşülmediyse bundan sonraki süreci mutlaka bir Ergoterapist tarafından yönetilmelidir. Ergoterapistler tüm el rehabilitasyonu sürecinde yeterli bilgi ve tecrübeye sahiptirler. Ancak bu dönemi en doğru yönetebilecek meslek ergoterapidir.
