Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?
Duyu bütünleme terapisi, duyusal işleme bozukluğu olan çocukların, duyusal bilgiyi düzenlerken yaşadığı zorlukların giderilmesi amacıyla uygulanan bireyselleştirilmiş terapidir. 1970’lerde Ergoterapist A. Jean Ayres tarafından geliştirilmiştir.
Duyu bütünleme terapisi salıncak, trambolin, tırmanma duvarı, denge tahtası ve birçok duyusal alet ve oyunlarla düzenmiş terapi odalarında uygulanır. Terapi, çocukların en önemli aktivitesi olan eğlenceli oyunlar dizayn edilerek uygulanır. Duyu bütünleme terapisi genellikle eğlenceli geçen seanslardır.
Hepimizin bildiği dokunma, işitme, tatma, duyma ve koklama olan temel 5 duyuda ek olarak 3 duyu sistemimiz bulunmaktadır. Proprioseption, vestibüler ve interoseption olarak adlandırılan bu duyularla birlikte 8 duyunun algılanması, modülasyonu(düzenlenmesi) ve uygun yanıt verilmesi süreçlerinde olan problemlerin giderilmesi amacıyla uygulanır.
Duyu bütünleme terapisinde temel amaç duyusal bütünleme bozuklukları ve bunlara neden olan problemlerin giderilmesi ve ortadan kaldırılması olduğu içim, duyusal bütünleme bozukluğu olan çocukların mutlaka duyu bütünleme terapisi almaları gereklidir. Eğer var olan bozukluklar giderilmez ve terapi edilmezse, verilen eğitimlerin öğrenilmesi oldukça güç olacaktır.
Duyusal Bütünleme Nedir?
Duyuların beyin tarafından algılanması, düzenlenmesi ve yorumlanıp uygun yanıt oluşturulabilmesi sürecine duyusal bütünleme denir.
Vücudumuzdan ve çevremizden gelen duyusal bilgiler beynimize gönderilir. Beynimiz aldığı bu bilgileri yorumlar, hafızada depolanan diğer bilgilerle karşılaştırır ve sonra tüm bu bilgileri birleştirip uygun bir cevap oluşturur. Bu nedenle duyusal bütünleme günlük yaşamda yaptığımız giyinmek, yemek yemek, öğrenmek, çalışmak gibi birçok aktivitede oldukça önemlidir.
Duyusal entegrasyon karmaşık olan öğrenme ve davranış süreçleri için çok önemli bir temel sağlar.
Duyusal Bütünleme Bozukluğu Nedir?
Duyusal bütünleme bozukluğu, duyusal bilgilerin sinir sistemi tarafından normal bir şekilde yorumlanamaması, duyuların modüle edilip düzenlenememesi ve uygun yanıtın oluşturulamamasıdır.
Duyusal bütünleme bozukluklarında genel olarak iki farklı durum gözlenebilir. Bir durumda duyuların algılanması eşiği yüksekken diğerinde ise düşüktür. Bu durumda duyulara karşı aşırı hassas veya aşırı duyarsızlık oluşabilir. Örneğin çocuğunuz kendisine dokundurmak istemez, saçını kestirmez ve belli giysilere karşı aşırı hassas olabilir veya tam tersi her şeye aşırı derecede dokunabilir, kendisine dokunulmasından ve masaj yapılmasından aşırı mutlu olabilir ve sizden ona dokunmanızı ve masaj yapmanızı isteyebilir. Çok hareketli olup hiç oturmak istemeyebilir, oyun parklarındaki oyunlardan aşırı hoşlanabilir veya tam tersi hareket etmekten kaçınıp, parklarda normal çocukların oynadıkları oyunlardan kaçınabilir.
Duyusal bütünleme bozukluğu olan çocuklarda zayıf denge, vücudunun her iki tarafının koordineli olarak kullanılmasında zorlanma gibi bozukluklar görülebilir. Top atma, zıplama gibi motor aktivitelerin zor öğrenilmesi durumu görülebilir. Duyusal entegrasyon bozukluğu çocuklarda sakarlığa, dikkatsizliğe ve beceriksizliğe neden olabilir.
Duyusal bütünleme bozukluğu olan kişiler kendilerini endişeli, korkulu, öfkeli ve sinirli hissedebilirler.
Duyusal Bütünleme Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Hiperaktivite, dikkat dağınıklığı, çabuk sıkılma, yerinde duramama, yeme bozuklukları, uyku bozuklukları, sakarlık, saldırganlık, dikkat bozuklukları, beceriksizlik, odaklanamama, davranışsal problemleri, anormal vücut pozisyonu, azalmış farkındalık, öfke, saldırganlık, sosyal problemler, iletişim kurma eksikliği, tuvalet alışkanlığının kazanılamaması, hareket etmekten kaçınma, yüksekten aşırı korkma, yaşıtlarının hoşlandığı aktivitelerden hoşlanmama ve kaçınma, öğrenme güçlüğü, motor koordinasyon problemleri, korku, kaçınma, sinirli olma, konuşma problemleri, belli uyaranlara karşı hassas olma veya belli uyaranları aşırı arama gibi belirtiler duyusal entegrasyon bozukluklarının belirtileri arasında yer almaktadır.
Duyu Bütünleme Terapisi Kimler İçin Uygundur?
Duyusal bütünleme bozukluğu olan tanıya sahip veya tanısı olmayan çocuklar için uygundur. Otizm spektrum bozukluğu duyusal bütünleme bozukluklarının yoğun olarak gözlendiği tanı grubudur. Otizm, down sendromu, serebral palsi, dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite, disleksi, özel öğrenme güçlükleri, zihinsel engel tanı grubu, bedensel engelli bireyler gibi birçok tanı grubu için duyu bütünleme terapisi uygundur.
Duyu Bütünleme Terapisi Süreci Nasıl İşler?
Duyu bütünleme terapisinde ergoterapistler öncelikle ayrıntılı bir değerlendirme alırlar. Duyusal gelişim, motor gelişim, kognitif gelişim gibi çocuğun tüm gelişim süreçleri hakkında ayrıntılı bir değerlendirme alır. İlk değerlendirme genellikle çocuğa bakım veren kişi ve çocuk ile birlikte alınmaktadır. Terapist çocuğun davranışları gözlemlerken bakım verenine sorular yönelterek çocuk hakkında bilgi edinir. İlk değerlendirme seansında çocuk için ayrıntılı bilgiler edinilmiş olsa da değerlendirme süreci diğer seanslarda da devam edebilir. Her çocuğa göre değişen bu süreç, çocukların terapisinin maksimum verimde olması için oldukça önemlidir. Eğer problemler ve problemlerin nedenleri doğru bir şekilde analiz edilirse çocuklar için dizayn edilen terapi programının başarısı artacaktır.
Duyu Bütünleme Terapisini Kimler Uygulayabilir?
Resmi gazetede yayımlanan meslek yasalarına göre duyu bütünleme terapisini uygulama yetkisi olan tek meslek ergoterapidir. Ergoterapistler aldıkları 4 yıllık eğitimlerinden duyu bütünleme terapisi alanına hakim bir şekilde mezun olmaktadırlar. Ergoterapistlerin hiçbir kursa ve eğitime gitmeden duyu bütünleme terapisi uygulama yetkileri meslek yasaları tarafından da onaylanmıştır.
Ergoterapistler sahip oldukları ayrıntılı anatomi, nöroanatomi, fizyoloji, kinezyoloji bilgileri, sahip oldukları ayrıntılı tanı ve bozukluk bilgileri ve tedavi bilgileri ile uygun olan terapiyi en iyi şekilde uygulayan tek meslektir.
Ergoterapi meslek yasası için TIKLAYINIZ

1 Comment